"Strach" Jozef Karika

Tak się zdarzyło, że w moje ręce trafił całkiem niezły horror, który niejednemu zjeży włos na karku. Przy czym ja sama pozostałam przez większość lektury niewzruszona. Czy to się aby nie wyklucza? Nie i już Wam tłumaczę, jakim cudem.

„Strach” to moje pierwsze spotkanie ze słowackim pisarzem. Na jego książki trudno mi trafić, bo dość często są wypożyczane. Ale w końcu mi się udało. Wiem już, że będę się wpychać do kolejki po następne, bo to pierwsze obmacanie terenu przyniosło naprawdę dobre wyniki. Na początek powiem, że uważam wrzucenie tego tytułu do szufladki thriller za wprowadzanie czytelnika w błąd. To horror jak w pysk strzelił. Chociaż... Przyszło mi teraz do głowy, że może odpowiedzialni za to ludzie doszli do wniosku, że przypisanie do horrorów będzie spojlerem? Nie wiem, ale jeśli nastawicie się na fabułę mocno stojącą na ziemi, to się rozczarujecie.

To jedna z tych historii, gdzie trzeba się pilnować, aby nie zdradzić zbyt dużo. Główny bohater wraca do rodzinnej miejscowości, bo nie ułożyło mu się życie – ani prywatne, ani zawodowe. Mieszkanie, w którym się wychował, jest pełne traumatycznych wspomnień. Wracają do niego jak pająki, do tej pory śpiące za szafą. Z każdym dniem (a raczej każdą nocą) są coraz większe, głodniejsze i coraz bardziej złe. Do tego okolicę ścina gigantyczny mróz, pierwszy tak wielki od dekad. Zaczynają znikać dzieci. Chciałoby się rzec, że bez śladu, ale ich rodzice nie mają tyle szczęścia. Bohater spotyka się z dawnymi przyjaciółmi. Dotyka bolesnej przeszłości, przed którą każde z nich ucieka na swój sposób. Różnie, ale tak samo bezskutecznie.

Język, którym opowiada Josef Karika, jest prosty i zwięzły, a krótkie rozdziały skłaniają do frunięcia przez kolejne strony. Czyta się błyskawicznie, więc jeśli macie jedno, góra dwa popołudnia, połkniecie tę książkę. I to jest chyba jedyna słuszna metoda na poznanie tej skrzypiącej od mrozu słowackiej historii. Kiedy poświęcicie czas na przeczytanie jej za jednym posiedzeniem, nie będziecie pewni, czy ciarki biegnące po kręgosłupie to sprawka śniegu, który wpadł Wam za kołnierz, czy strachu, który wręcz wylewa się z kartek. Ewidentnie to on gra tutaj pierwsze skrzypce. I za to brawa dla autora.

A teraz wyjaśnienie, co nie zagrało. Czytałam "Strach" techniką kibelkową i to był błąd. Nie powtarzajcie go. Trudno wczuć się w nastrój, kiedy co rusz się odrywasz. Do tego widzę, jak skutecznie twórca wprawia bohaterów (i zapewne czytelników) w przerażenie, ale obserwowałam to raczej z boku. Myślę, że byłoby zupełnie inaczej, gdybym przysiadła i przeczytała to od razu w całości. I jest więcej niż pewne, że nie odważyłabym się tego zrobić, będąc sama w nocy. Nie ma takiej opcji!

Z jednej strony pisarz stosuje stare, sprawdzone chwyty. Podaje jak na tacy emocje bohaterów, wręcz rzuca nam nimi w twarz („Patrz, jak oni potwornie się boją!!!”). Z drugiej to stare, sprawdzone chwyty – niby je znasz, a działają za każdym razem. W pewnej chwili zerknęłam na przód książki, bo byłam pewna, że jest dużo starsza. Tymczasem ma ledwo kilka lat. Ale tak właśnie mi się kojarzy, z tytułem pisanym z dychę, a może i dwie temu. Gdzieś w tle przewinął się nawet King i nie trzeba było wkładać tego skojarzenia w usta jednej z bohaterek. Samo się nasuwa.

Podsumowując, to naprawdę dobra książka, którą polecam fanom horrorów. Powiedziałabym, że ze skandynawskimi dziełami łączy ją nie tylko przeraźliwe zimno, choć nie jest tak ponura. Twórca nie skupia się w niej na psychologii, lecz na akcji. Co (jeszcze) na plus, zakończenie mnie zaskoczyło. Naprawdę, takiego finału w ogóle się nie spodziewałam! Może piszę chaotycznie, ale jest trzecia w nocy, a ja jestem sama w mieszkaniu. Właśnie się zastanawiam, czy przed snem wynieść śmieci, czy jednak zaczekać, aż zrobi się jaśniej.

Stare, sprawdzone chwyty, powiadasz?