"Almond. Ten, który nie czuł" Sohn Won-pyung

 „Na ogół wystarczało, że milczałem. Odkryłem, że zachowując spokój, gdy mam powody do gniewu, sprawiam wrażenie opanowanego. Jeśli nie wybuchałem śmiechem, mając powody do wesołości, byłem brany za poważnego jak na swój wiek. Wreszcie kiedy milczałem, zamiast płakać, okazywałem się silny. W moim przypadku milczenie istotnie było złotem”.

Trafiła w moje ręce przepięknie wydana książka południowokoreańskiej pisarki i reżyserki filmowej. Opowieść o Yunjae, nastolatku z aleksytymią, została uhonorowana Nagrodą Changbi dla Young Adult Fiction. Uważam, że w pełni zasługuje na to wyróżnienie. Pozwala wniknąć w umysł człowieka, który nie potrafi odczuwać emocji. Sohn Won-pyung daje nam szansę spojrzenia na świat z jego perspektywy.

Yunjae to oczytany, elokwentny, a przede wszystkim przerażająco spokojny chłopak. Jego mama uczyła go udawać, że czuje, bo bardzo chciała, aby nie odstawał od reszty dzieci. Znał definicje konkretnych emocji, wiedział, kiedy się pojawiają i co oznaczają. Ale nieważne, jak mocno się starał, był jedynie obserwatorem rzeczywistości. Po pamiętnym dniu, od którego musiał radzić sobie sam, było mu coraz trudniej wtapiać się w tłum. Szczególnie że otoczenie wcale mu tego nie ułatwiało. Odniosłam wrażenie, że mimo „defektu” w postaci aleksytymii to często on był najnormalniejszy, a z pewnością najbardziej przyzwoity ze wszystkich. Już jako kilkulatek wiedział, że potrzebującym pomocy trzeba jej udzielić. Niestety i wtedy, i później był traktowany jak dziwadło, odmieniec. Potwór.

Autorka podzieliła swoją opowieść na kilka części. Pierwsza, poświęcona okresowi do tragedii przed kawiarnią, zrobiła na mnie największe wrażenie. Gdyby książka w całości była prowadzona w ten sposób, powstałaby niezwykle smutna historia. Ewidentnie dla dorosłych. Później jednak skręca w stronę literatury młodzieżowej, trzymając się tej konwencji do samego końca. Finał z jednej strony mnie zaskoczył, z drugiej pasuje do gatunku. Inne zakończenie byłoby bardziej życiowe, ale chyba zbyt bolesne dla młodego odbiorcy.

Przyznam, że czuję się nieco zmylona opisem z tyłu książki. Nastawiałam się na opowieść o chłopcu bez uczuć, sierotce gnębionej przez chuligana trzęsącego całą szkołą. Częściowo „Almond” jest o szkolnej przemocy, ale tylko częściowo. W dużej mierze to historia o dwóch zaburzonych emocjonalnie nastolatkach. Każdy z nich odstaje od „normalności”, ale inaczej. Razem tworzą duet, który w przedziwny sposób pomaga im funkcjonować w nieprzyjaznym środowisku.

W recenzjach, na jakie napotkałam, przewija się brak emocji. Kompletnie się z tym nie zgadzam – w fabule wręcz się od nich kotłuje. Yunjae nie jest w stanie odczuwać, ale robi to za niego czytelnik. To czytelnik się oburza, wzrusza, złości czy boi. No chyba że jest pozbawiony empatii, ale tego nie przeskoczymy. Mnie Sohn Won-pyung przekonała tą formą. Kupiłam jej historię i będę ją polecać osobom, które chcą poznać inną perspektywę.

Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję Wydawnictwu Mova.