"Zielone jabłuszko" Izabela Sowa

„Mój piękny Panie, raz zobaczony w Technicolorze, piszę do Pana ostatni list...” Od razu skojarzyła mi się z tą książką piosenka często wybierana na pierwszy taniec przez młodych, którzy najwyraźniej nie słuchali jej zbyt uważnie. „Zielone jabłuszko” to w dużej mierze pamiętnik, a raczej listy bohaterki, Ani Kropelki, do wokalisty Kajagoogoo. Mieszkanka bajklandii, jak enigmatycznie nazywa swoje miasteczko, w niewysłanej korespondencji zwierza się Limahlowi, zdradza idolowi swoje smutki. Czuje się samotna, tęskni za mamą, która wyjechała w poszukiwaniu lepszego życia i najwyraźniej je znalazła. Miała wrócić przed Wigilią, ale zamiast niej pojawiają się kolejne, coraz rzadsze paczki.

W poszukiwaniu przyjaźni Ania, jak to nastolatka, bywa zbyt ufna. Uczy się na błędach, jak rozpoznawać szczere relacje. Poznaje bolesność plotek i gorycz ostracyzmu. Uczy się również, że szczęście nierzadko jest na wyciągnięcie ręki. Jak w piosence Urszuli pt.: „Niebo dla ciebie”, kojarzącej mi się z platoniczną miłością z liceum. Podoba mi się, że "...jabłuszko" swobodnie operuje tematami takimi jak wpadka i wyśmiewa hipokryzję osób, które uczą młodzież moralności ("pocałunek to grzech"), a same mają sporo za uszami ("jak jechała do ślubu, to miała taki brzuch, że musieli drzwi od trabanta wycinać"). Ponadto jeden cytat szczególnie zapadł mi w pamięć. Pozostawiam go Wam do interpretacji:

"To kraj, gdzie ludzi traktuje się jak bezmyślne bydło, któremu można wcisnąć każdą blagę i najgorszą paszę. Któremu można wmówić, że czarne jest białe, a kryzys oznacza sukces. I wreszcie jest to kraj, w którym marnotrawi się to, co najcenniejsze: wiedzę, uczciwość i talent. Nic dziwnego, kochani, że tysiące zdolnych, mądrych i pracowitych ludzi uwierzyło w raj za oceanem. I ruszyło na jego podbój".

Powieść Izabeli Sowy przenosi czytelnika w realia Polski lat 80-tych, Pewexów, kolejek i „kombinowania”, zarówno z jedzeniem, jak i modą. Nic nie jest tak kreatywne jak bieda. Jestem młodsza od bohaterki o ponad dekadę, więc nie czułam sentymentu przy czytaniu, jak niektórzy. Kiedy Ania wraz z klasą piła płyn Lugola, żeby ochronić się przed skutkami awarii w Czarnobylu, ja miałam ledwo trzy lata. „Wejście smoka” oglądałam kilka ładnych lat później, na wakacjach u kuzynów i pamiętam to do dziś. Podobnie jak fakt, że nie popija się gruszek wodą (podziwiałam walki Bruce'a znad miski i marzyłam o tym, żeby umrzeć). Moje dzieciństwo to „Lambada”, boysbandy, kartki do segregatora, „Król lew” i „Czarodziejka z Księżyca”. Niemniej „Zielone jabłuszko” bardzo przyjemnie mi się czytało. Powiem więcej – podeszłam do tej książki troszkę lekceważąco, nastawiając się na lekką lekturkę, o której zapomnę jeszcze w tym tygodniu i zostałam pozytywnie zaskoczona. Nie chcę, żeby to źle zabrzmiało, ale to jedna z tych książek, które okazały się mądrzejsze, niż sądziłam.

Spodobało mi się poczucie humoru autorki, nienachalne, ironiczne i absurdalne. Do tego mam tak (może niezbyt mądrze, ale nie mam zamiaru tego zmieniać), że nie potrafię oddzielić twórcy od jego dzieł. Jeśli nie polubię autora, nie mam ochoty czytać jego książek, nawet gdy są dobre. A jeśli go polubię, chętnie po nie sięgam i przyznaję się szczerze, że patrzę na nie przychylniej. Z informacji, jakie znalazłam, wynika, że Izabela Sowa jest feministką, wegetarianką (lub weganką – do ustalenia) oraz wspiera organizacje działające na rzecz zwierząt. To plus poczucie humoru w pełni wystarczy mi, żeby chcieć poznać więcej jej książek. I zostawić „Zielone jabłuszko” na mojej półce. Nie powędruje w świat, bo jest pozytywną, przyjemną, ale nie infantylną lekturą. Którą polecam każdemu, kto jeszcze jej nie czytał, a lubi rozerwać się przy czymś lekkim, ale nie głupiutkim.

PS. Dość nietypowa ta recenzja, ale tak mnie jakoś wzięło na dygresje i sentymenty ;)