"Jak oni pracują 2" Agata Napiórska (recenzja przedpremierowa)

Kiedy otrzymałam maila z propozycją egzemplarza do recenzji, zgodziłam się bardziej z grzeczności niż chęci poznania „Jak oni pracują 2”. I tak czekałam już na jedną książkę od tego wydawnictwa (co najlepsze, nie doczekałam się!), więc stwierdziłam: co mi szkodzi? Nie znałam większości osób, z którymi autorka odbyła rozmowy, więc zastanawiałam się, co mogę wyciągnąć z wywiadów z kompletnie obcymi dla mnie ludźmi. Co mi da to, że dowiem się, jak pracuje twórca, którego nie kojarzę? Nie pomyślałam o najprostszym – wiedzę. Poszerzenie horyzontów. Impuls do poszukania w sieci informacji na temat zarówno samych artystów, jak i ich dzieł (i m.in. oglądania filmów o powstaniu K-drona). 

Udzielający wywiadu zainteresowali mnie jako ludzie. Brzmi banalnie? Może i tak, ale właśnie to zainteresowanie popychało mnie do odkładania książki i wpisywania w wyszukiwarkę kolejnych nazwisk. Jakie rzeźby tworzy kobieta podobna charakterem do mnie, a jakie ta, z którą łączy mnie wyłącznie pogląd na zmianę nazwiska po ślubie? Jakie książki powstają spod pióra pisarza, o którym wiele słyszałam, a jakie spod pióra tego, o którym dowiaduję się po raz pierwszy? Uśmiechałam się, czytając o radośnie zwyczajnym związku autorki reportaży jeżących włos na głowie. W naszym domu wygląda to identycznie – oboje pracujemy zdalnie i często jedno przeszkadza drugiemu, bo właśnie przeczytało coś niesamowicie ciekawego i koniecznie musi się tym podzielić. Póki co, żadne nie ucieka do kawiarni, ale kto wie...

Podczas lektury przypomniał mi się wywiad z Tomaszem Organkiem („Teoria opanowywania trwogi”), w którym muzyk-pisarz wypowiadał się na temat przedziwnego niepokoju, tytułowej egzystencjalnej trwogi gnębiącej go od lat. Jeden z internautów skwitował nonszalancko, że on nie wie, o co chłopu chodzi. Jaka trwoga? Kiedy jemu coś nie gra, wsiada na motor, robi rundkę i od razu mu lepiej. Tzw. zwykli ludzie, żyjący od-do, a jako pracę rozumiejący wyłącznie narzędzie do zarabiania na rachunki, często nie rozumieją artystów. Parafrazując słowa znienawidzonej przez jednych, a uwielbianej przeze mnie szkolnej lektury, zobaczą kapelusz, a nie węża trawiącego słonia. Piękny dom będzie dla nich tym za grube miliony, nie tym z czerwonymi okiennicami i winoroślą pnącą się po ścianie. Dla tzw. zwykłego człowieka problemy, z jakimi borykają się artyści (wyjątkowa wrażliwość, melancholia czy choćby brak weny), będą wydumane, a zachowanie – niedojrzałe. Taki osobnik stwierdzi, że „błękitne ptaki” (ewent. darmozjady) totalnie nie znają życia, nie wiedzą, jak to jest harować na rodzinę. Ależ oczywiście, że wiedzą! Tylko ich „harówka” wygląda zupełnie inaczej. Nie będę tu krzyczeć jak Adaś Miauczyński z okna na hałasujących robotników, bo opornych i tak nie przekonam, że praca może być „tworzeniem alternatywnych przestrzeni oraz równoległych miniświatów”. Kto wie, ten wie, jaka jest prawda.

Co mi się rzuciło w oczy wielokrotnie? Wszelkiej maści artyści, od pisarzy, przez malarzy po projektantów, są głodni wiedzy (”Gromadzenie informacji to nawyk”). Cały czas się uczą i doskonalą, wiecznie do czegoś dążą. Z tym, że cel nie jest dla nich finałem, a jego osiągnięcie – najważniejszym elementem złożonego procesu. Często nie umieją zwyczajnie odpoczywać, bo „będę robić nic” to tryb obcy ich naturze. Nawet jeśli nie pracują, i tak coś kreują albo choć planują. W końcowym rozliczeniu nierzadko harują o wiele więcej i ciężej niż posiadacze „prawdziwej” pracy.

Kiedy otwierałam „Jak oni pracują 2”, kojarzyłam ledwo cztery nazwiska. W trakcie czytania uświadamiałam sobie, że przecież ja znam tych ludzi! Tego reportera, tę dziennikarkę, tego pisarza, tę blogerkę... Wywiady przeprowadzone przez Agatę Napiórską to chyba pierwsza książka, która mobilizuje mnie do przeczytania szeregu innych. Spisałam wszystkich autorów i będę sukcesywnie zapoznawać się z ich twórczością. Zostałam zaintrygowana, zachęcona i zmotywowana. To chyba dobra rekomendacja?

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu W.A.B.

Premiera "Jak oni pracują 2" – 30 października 2019 

PS.

Jestem bardzo ciekawa, ilu czytelników (tuszę, że głównie płci męskiej) będzie obruszonych nagromadzeniem w treści feminatywów ;)