„Mordercza rozgrywka” Ryszard Ćwirlej

– No co tu się nawyrabiało? – zapytał Teofila, zasiadając na fotelu po drugiej stronie stolika.
– Zabili jakąś babkę na dancingu – wyjaśnił Olkiewicz.
– Kto ją zabił? – zapytał z nadzieją w głosie Piotrowski.
– Morderca chyba. Ale kto dokładnie, to ja nie wiem, bo nie wiedziałem, gdyż akurat byłem zajęty.

Miałam spory problem z tą książką. Przeczytałam ją dwa lub trzy tygodnie temu, ale brakowało mi weny do napisania recenzji. Zwykle dzieje się tak w przypadku, gdy dany tytuł nie trafia w mój gust. Tak było i tym razem. Nie mogę powiedzieć, że „Mordercza rozgrywka” jest kiepska czy słabo napisana; po prostu zwyczajnie mi nie podeszła.

Z Ryszardem Ćwirlejem spotkałam się już przy pierwszej części rzekomo feministycznego kryminału. „Jedyne wyjście” pokazało, że z tym autorem raczej mi nie po drodze, ale kiedy nadarzyła się okazja, aby się o tym upewnić (lub zmienić zdanie), to z niej skorzystałam. I tak trafił w moje ręce dziesiąty tom serii „Milicjanci z Poznania”. Nie miałam większych problemów z rozeznaniem się, kto jest kim i co robił w poprzednich częściach. Zresztą niezbędne informacje podano w przypisach. Nie zmienia to faktu, że nadmiar wątków, bohaterów oraz specyficznego humoru dość szybko mnie znużył. I znudził.

Ale od początku. A właściwie od kilku początków. Mamy bowiem wątek studentki, która wraca pewnego wieczoru do akademika, ale do niego nie dociera. Mamy drugi, w którym na dancingu umiera młoda piosenkarka. Trzeci, ze sprytnym kierowcą autobusu szmuglującym z zagranicy cenne ikony. I kolejny, w którym znajomych grających w pokera okrada kilku zamaskowanych rabusiów. Organizatorowi spotkania o ksywie Gruby Rychu zostaje po ataku potężny guz oraz myśli o zemście. Fabuła pędzi susami przez krótkie rozdziały, przekleństwa sypią się z dialogów jak z przeładowanego tira, kapie pot ze spoconych czół, a znad pasków wylewają się otłuszczone brzuchy. Ogółem dzieje się.

Dymi się z tej książki, oj dymi. Aż chce się otworzyć okno, żeby przewietrzyć. Czytając, czułam zaduch, a gęste kłęby papierosowego dymu gryzły mnie w oczy i gardło. Zupełnie jakbym oglądała teledysk „Wszystko, czego dziś chcę” z serialu „Rojst”.

  

Nie polubiłam żadnego bohatera – nie tylko dlatego, że śmierdziało od nich wódą, bo gdzie nie poszli, tam wychylili kielona czy szklankę. Nie dało się ich polubić. Swego czasu nawet do Wędrowycza czułam sympatię, choć ciągnęło od niego samogonem i brudną kufajką. Milicjanci Ćwirleja to kretyni i próżniaki, leserzy i kombinatorzy. Jeden głupszy od drugiego, ale chętnie przytuli parę flaszek bimbru podczas przesłuchania lub skorzysta z usług cichodajki. Mierny, ale wierny, jak ze starych dowcipów w stylu „czemu milicjanci chodzą zawsze trójkami”. Początkowo czytanie bawiło, ale później nagromadzenie tępoty zaczęło mnie męczyć. Minęły czasy, kiedy oglądałam „Świat według Kiepskich”, „Jasia Fasolę” czy „Benny'ego Hilla”, zaśmiewając się do łez. To se ne vrati.

Ryszard Ćwirlej pisze na tyle specyficznie, że jego twórczość można pokochać albo znielubić. Raczej nie pozostawi nikogo obojętnym, bo wyróżnia się w morzu współczesnych autorów. W „Morderczej rozgrywce” zgrabnie powiązał wątki w sensowną całość, a rozwiązania obu śledztw (Grubego Rycha i poznańskich milicjantów) trzymają się kupy. Jeśli chodzi o mnie, nie spodobała mi się ani ta historia, ani sposób, w jaki została opowiedziana. Niemniej dostrzegam talent, warsztat czy jak nazwać to, czym twórca przyciąga czytelników. Trzeciego spotkania nie planuję, ale Wam lektury nie odradzam. Może akurat to będzie to?

Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję Wydawnictwu Muza.

* Zdjęcie od wydawnictwa.