"Gdzie jesteś, Bernadette" Maria Semple (recenzja przedpremierowa)

Wydawałoby się, że fabuła „Gdzie jest Bernadette” jest prosta – główna bohaterka nagle znika. Wręcz zapada się pod ziemię i to w trakcie ważnego wydarzenia, przed jeszcze ważniejszym wydarzeniem. Miała wyruszyć z rodziną na Antarktydę, na wycieczkę, którą jej córka Bee wymarzyła sobie jako nagrodę za wyniki w nauce. Tylko, że... Bernadette boi się ludzi. Unika wszelkich interakcji i to do tego stopnia, że w tajemnicy przed mężem zatrudnia wirtualną asystentkę z Indii. Tajemnicza Manjula robi za nią zakupy, opłaca rachunki i załatwia recepty na mocne środki przeciw chorobie morskiej. Podróż na Antarktydę przeraża Bernadette tak bardzo, że myśli nawet o wyrwaniu zębów mądrości. Wszystko, byle tylko wykręcić się od konieczności przebywania na jednym statku z obcymi ludźmi. Podobało mi się jej poczucie humoru i cynizm, podziwiałam jej talent i eko podejście, ale przewracając kolejne kartki, coraz bardziej upewniałam się, że bohaterka potrzebuje pomocy. 

Maria Semple napisała przedziwną książkę-patchwork, która wciąga tym bardziej, im mniej kartek zostało do końca. Skonstruowała ją w taki sposób, że nie jest to właściwie książka, a zbiór materiałów na temat bohaterki. Rozkręca się powoli, a kolejne informacje poznajemy z dość nietypowych źródeł. Czytelnicy mają dostęp do maili wymienianych między koleżankami (nazwałabym je przyjaciółkami, ale czy to dobre słowo?), szefem i pracownicą, dyrektorem szkoły i rodzicami oraz mężczyzną zajmującym się likwidacją jeżyn i jego usługodawczynią. Sporo dowiadujemy się również z raportów policyjnych, sprawozdań lekarskich, przekazu przypadkowo spotkanego studenta oraz relacji samej Bee, która składa wszystkie materiały w sensowną całość.

W trakcie czytania wyobrażałam sobie film, który mógłby powstać na podstawie tej książki. W mojej wizji przypominał nieco paradokument – taki, w którym aktorzy siedzą przed kamerą i czytają kwestie z kartki trzymanej poza kadrem. Każda z osób jest opisana w stylu „Elgie, mąż Bernadette”, „Audrey, sąsiadka Bernadette” czy „dyrektor szkoły Bee”. Taki trochę „Dystrykt 9” albo „Czwarty stopień”, ewentualnie nasze poczciwe „Dlaczego ja”. Jak te kartki z tekstem, „poza kadrem” jest sama Bernadette. Jej uczucia poznajemy wyłącznie dzięki mailom, jakie wymienia z Manjulą i jednej wiadomości wysłanej do starego przyjaciela. Wszystkie pozostałe dane na jej temat to subiektywne opinie otoczenia. A trzeba przyznać, że od lat bohaterka budzi ogromne zainteresowanie (i sporą niechęć) postronnych. Tym większe, im bardziej stara się chronić swoją prywatność. Czego się o niej dowiadujemy? Jest uparta i krucha jednocześnie. Mimo geniuszu nie potrafi poradzić sobie z życiem. Nie pasuje do świata i stara się przed nim uciec za wszelką cenę.

Oczywiście wiem, że film powstał i nie przypomina mojej wizji. Z pewnością go obejrzę, bo jestem ciekawa, w jaki sposób przeniesiono tę historię na ekran. A co do samej książki, jak pisałam wyżej, powoli się rozkręca, ale wciąga. Jej nietypowa konstrukcja może zmęczyć, a nawet zniechęcić, ale uważam, że warto dać jej szansę. Mnie się podobało.

Za możliwość przeczytania egzemplarza przedpremierowego bardzo dziękuję Grupie Wydawniczej Foksal. 

Premiera książki - 31 lipca 2019 roku

*Ponieważ kot wykorzystuje okres upałów na smażenie się na balkonie, w sesji zastąpił go króliś.